Vragen over warmtebronnen

Op dit moment wordt het slimme, groene warmtenet in Almere verwarmd met een hybride duurzame energie-installatie, waarbij het warmtenet gebruik maakt van meerdere duurzame warmtebronnen. Zo heb je in de zomer meer duurzame warmte vanuit zonne-energie en met een strenge winter moet je met de ‘schaalbare’ biogrondstoffen extra verwarmen. Nieuwe en duurzamere bronnen kunnen aangekoppeld worden terwijl minder duurzame bronnen afgeschaald worden. Meer weten over onze bronnen? Bekijk onze warmtebronnenpagina.

Een warmtenet in de opstartfase heeft een schaalbare bron met wettelijk verplichte leveringszekerheid nodig. Lees: een bron of installatie die ’meegroeit’ van 1 afnemer naar 1.000 afnemers, en áltijd kan leveren. Zo’n schaalbare bron voor een warmtenet in de opstartfase is eigenlijk vrijwel altijd aardgas of in ons geval duurzame biogrondstoffen. Wij willen Nederland juist verduurzamen, en daardoor hebben wij gekozen voor 100% fossielvrije warmte en niet voor aardgas. De hybride duurzame energie-installatie op bedrijventerrein De Vaart draait daarnaast ook niet 100% op biogrondstoffen, ze produceren ook warmte vanuit de eigen zonnepanelen en warmtepompen.

In Nederland is biomassa een gevoelig onderwerp na veel negatieve publiciteit. Maar dat gaat vooral over houtpellets, het materiaal dat wij nou net niet gebruiken. Andere duurzame bronnen zoals bijvoorbeeld aquathermie vergen investeringen van vele miljoenen. Dat zou voor afnemers bij een klein warmtenet gelijk leiden tot onbetaalbare warmte. Daarom gebruiken we de relatief goedkope laagwaardige biogrondstoffen (mits duurzaam gewonnen) om te groeien, dan kunnen we daarna wél die andere duurzame bronnen realiseren zonder dat onze klanten meer betalen. Daarbij moeten wij volgens de wet altijd genoeg warmte leveren, dus ook op piekmomenten in een strenge winter. Dan is een regelbare duurzame bron, dus een installatie die harder of zachter kan, simpelweg noodzakelijk.

Dankzij deze strategie kan het warmtenet groeien, en dan kunnen duurzamere bronnen wel één voor één aanhaken. Vervolgens worden biogrondstoffen steeds verder afgeschaald en zal in de toekomst alleen voor piekmomenten (zoals strenge winters) of als back-up-voorziening gebruikt worden.

Wij vinden het als bedrijf onze verantwoordelijkheid dat wij ons actief inspannen om onze warmtebronnen zo duurzaam mogelijk in te richten. Het gebruik van biogrondstoffen met het strenge NTA8080-certificaat voor ‘Better Biomass’ is geen wettelijke verplichting, maar wij stellen onszelf wel de opgave om hieraan te voldoen. De installatie is namelijk ongeschikt voor biogrondstoffen waar discussie over is: hoogwaardig hout zonder certificering. Dit is hout dat vaak in de vorm van pellets komt, geïmporteerd uit het buitenland. Daar is dan ook de landelijke discussie over, maar het vergt een ander type biomassacentrale dat vaak alleen maar kan draaien op dit hoogwaardige hout.

De hybride duurzame energie-installatie op De Vaart is juist gebouwd op laagwaardig hout, ook wel shreds of chips genoemd. Deze installatie kan niet draaien op hoogwaardig hout, dan loopt de temperatuur te snel op. Het gebruikt biogrondstoffen met het NTA 8080-certificaat, bestaande uit houtig snoeiafval, nat en uit elkaar gevallen hout, ziek hout, boomkluiten met wortels, hout dat verwrongen is door stormschade en schadelijke exoten. Materiaal dat zelfs ongeschikt is voor compost. Daar is in Nederland meer dan genoeg van. Als er in de bossen een gezonde hoeveelheid hout achterblijft wordt 78% gebruikt, maar slechts 51% in eigen land. De rest is voor export naar Duitsland, voor warmteopwekking daar. Ook de provincie Utrecht laat op dit moment nog 24% onbenut. Bron: Rapport Beschikbaarheid van Nederlandse verse houtige biomassa in 2030 en 2050.

Ja. Ons warmtenet is echt een lokaal product op basis van lokale warmtebronnen. In verband met warmteverlies is het niet interessant voor warmtenetten om warmte over grote afstanden te transporteren. De installatie, die op bedrijventerrein De Vaart staat, bevat zonnepanelen en een warmtepomp. De biogrondstoffen voor de installatie komen uit de regio, in de regel komt zo’n 70% uit een straal van <50 km. Wij streven ernaar dat al onze warmte uit de regio komt.

Zeg nooit: nooit! De technieken om waterstof te maken en op te slaan zijn nog volop in ontwikkeling. Op dit moment is de techniek nog te duur en is er niet genoeg groene waterstof beschikbaar voor het verwarmen van een warmtenet. Veel bedrijven zijn druk om deze technologie te verbeteren zodat waterstof op grote schaal ingezet kan worden. Ook Warmtebedrijf De Vaart is begonnen met onderzoeken om deze duurzame bron in de toekomst in te kunnen zetten. Als het zover is, en het ingezet kan worden als warmtebron op het warmtenet, dan kunnen we het gewoon inkoppelen op het warmtenet.

Natuurlijk! Ook met de energie uit windmolens of zonnepanelen kan warmte gemaakt worden en dat doen dan ook. Juist omdat het elektriciteitsnetwerk zo vol zit en bijvoorbeeld in de zomer overdag niet alle opgewekte energie op kan vangen, kan je deze goed omzetten in warmte. Deze warmte slaan we op in de warmtebuffer van ons warmtenet, dan kunnen mensen in de avond weer lekker warm douchen. Nadeel van alleen zonne-energie gebruiken is dat er ook warmte nodig is als de zon niet schijnt. Hetzelfde geldt voor windenergie: als het niet waait heb je geen warmteopwekking. Een warmtenet alleen op deze bronnen zou maar weinig warmte kunnen leveren op koude, windstille winterdagen. En dat mag wettelijk niet, wij moeten volgens de Warmtewet altijd voldoende warmte leveren.

Op dit moment nog niet, maar restwarmte vanuit bedrijven en industrie kan ook op een warmtenet gebruikt worden. We zijn deze mogelijkheid aan het verkennen in Almere.